این پژوهش عمل سیاسی روستاییان در تاریخ معاصر ایران- از مشروطیت تاکنون- را مورد مطالعه قرار داده است. مکتب تاریخ نگاری آنال به عنوان روش پژوهش، نه تنها بر تاریخ اجتماعی تاکید می نماید بلکه نگاه جامع، کل گرا و بین رشته ای به موضوعات دارد. با توجه به این بینش، ساختار شکلی پژوهش مبتنی بر چهار فصل و یک نتیجه گیری است که فصل اول کلیات پژوهش، فصل دوم مفاهیم و مبانی نظری، فصل سوم اجتماع روستایی و تحول ...

از میان پژوهندگان شاهنامه، علی حصوری و به پیروی از او احمد شاملو بر آن است که ضحّاک در پی بازسازیِ جامعه ی اشتراکی و بی طبقه، جمشید را که مطابق با اوستا، داراییِ دیوان (به گمان حصوری توده ی مردم) را ستانده و جامعه ای طبقاتی را طرح ریخته، از پای در می آورد؛ امّا فریدون به یاری کاوه، با از میان بُردنِ ضحّاک، دوباره جامعه ی طبقاتی را بنیان می نهد. مطابق با گاهان، دیوان کسانی اند که کِشت نمی کنند و دام نمی...

یکی از کارکردهای احزاب سیاسی تجمیع و تألیف خواسته های مردم و انتقال آن خواسته ها به دستگاه سیاسی و نمادهای تصمیم گیری است. همان طور که موریس دوورژه می گوید: احزاب چون ترجمان نیروهای اجتماعی به شمار می روند و خواسته های گروه، طبقه، و نیروی اجتماعی ای را که از آن برآمده اند تأمین می کنند. این هدف از طریق کسب و حفظ قدرت توسط احزاب معمولاً در نظام انتخاباتی تحقّق می یابد. بررسی کارکرد احزاب در جامعة ...

شعر پایداری هر تعریفی که داشته باشد، جان‌مایۀ خود را از جنبش‌های آزادی خواهانۀ مردمی دارد. نهضت سیاسی جنگل، به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی، یکی از آن جنبش‌هاست که در اواخر قرن پیش، روی نموده است. این جنبش به دلیل بنیان مردمی و اهداف انسان دوستانه‌اش مورد ستایش اهل نظر و هنر قرار گرفته، به ساحت شعر راه یافته است. در این میان اسماعیل دهقان را، باید شاعر ویژه‌سرای این نهضت دانست که علاوه بر وابستگی...

امیل زولا مکتب ناتورالیسم را در نیمۀ دوّم قرن 19 بنیاد گذاشته‌است. این مکتب تمایلات، اندیشه‌ها و رفتارهای انسان‌ها را برخاسته از غرایز درونی و امیال طبیعی می‌داند. جبرگرایی‌، بی‌پردگی‌های اخلاقی، اندیشه‌های ماتریالیستی، بدبینی، سیاه‌اندیشی و عینیّت‌گرایی از جمله مؤلّفه‌های ناتورالیسم است. وجود برخی از مؤلّفه‌های برجسته و بارز ناتورالیسم در شماری از آثار ادبیّات داستانی جنگ و دفاع مقدّس، گونه‌ای از نا...

پژوهشگران درباره مأخذ یا مآخذ فردوسی در نظم شاهنامه، نظرات گوناگونی را مطرح کرده اند. عدّه ای از آنها برآنند که فردوسی از منابع کتبی و شفاهی بهره برده است؛ افرادی تنها شاهنامه ابومنصوری را منبع فردوسی می دانند و عدّه ای فردوسی را وارث سنّت نقّالی و شفاهی گذشته قلمداد می کنند و اشاره به دهقان و موبدان زرتشتی در شاهنامه را نشانه ارتباط فردوسی با این گروه می دانند. با دقّت در شاهنامه، می توان به این نک...

رمان«سفر به گرای 270 درجه» داستانی است رئالیستی که به شرح گوشه ای از واقعیت های عملیات بزرگ و موفقیت آمیز کربلای پنج در جنگ هشت سال? ایران و عراق می پردازد. محتوای اصلی کتاب، پایداری، ایثار، شهادت، یاد یاران، روبه رو شدن با وقایع و حوادث نبرد و سفر به فرا سوی جنگ است. این اثر به عنوان اثر برگزید? بیست سال داستان نویسی دفاع مقدس و منتخب بیست سال ادبیات پایداری معرفی شده است. در این پژوهش عناصر د...

شناخت دقیق و هم زمان واقعیّت های اقلیمی و پدیده های اکولوژیکی مستلزم بکارگیری روشی است که از کلّی گویی در آن اجتناب شده و برمبنایی محکم استوار باشد. طبقه بندی اقلیمی پاپاداکیس که تأکید آن بر نقش عوامل بوم شناختی است، با دارا بودن بیش از 440 زیرگروه اقلیمی و علیرغم پیچیدگی خاصّ خود چنین امتیازی را دارا است. در این مقاله ضمن معرّفی اجمالی روش پاپاداکیس، داده های هواشناسی 38 ایستگاه منتخب در ایران پ...

در عصر حاضر، گرم‏ترشدن محیط زیست شهری یکی از آثار ناآگاهانة توسعة شهری ناپایدار است که با کاهش پوشش گیاهی در ارتباط است. بنابراین، آگاهی از درجة حرارت سطح زمین برای اجرای مطالعات علوم زمین، از قبیل تغییرات محیط زیست جهانی و مخصوصاً آب و هوای شهری، ضروری است. بدین منظور، توزیع مکانی و تغییرات دمای سطح با توجه به نقشه‏های کاربری اراضی و شاخص پوشش گیاهی در شهرستان بهبهان تجزیه و تحلیل شده است. بدین...

سؤال اصلی این مقاله آن است که آیا نظریة اسکاچپول توانایی تبیین انقلاب ایران را دارد. در پاسخ به این سؤال بخش اول این مقاله به طور تفصیلی به طرح نظریة اسکاچپول می‏پردازد و در بخش دوم توانایی تبیین‏گری نظریه اسکاچپول در مورد انقلاب ایران آزمون شده است. برای این کار از متغیرهای اصلی نظریة اسکاچپول استفاده شده است. این متغیرها عبارتند از: وجود ارزش مازاد، نوع نظام کشاورزی، بعد دیوان سالاری، میز...